Τεχνητή Νοημοσύνη και Ευρεσιτεχνίες

 

Τεχνητή Νοημοσύνη και ευρεσιτεχνίες – Η έννοια της “σημαντικής συνεισφοράς”

 

Η τεχνητή νοημοσύνη (ΤΝ) δεν μπορεί να αναφέρεται ως “εφευρέτης” για τους σκοπούς της απόκτησης διπλώματος ευρεσιτεχνίας στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπως ορίζει η απόφαση του Ομοσπονδιακού Δικαστηρίου στην υπόθεση Thaler v. Vidal.

Η απόφαση αυτή ευθυγραμμίζεται με την τρέχουσα ερμηνεία της νομοθεσίας περί διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας στις ΗΠΑ, η οποία απαιτεί ο εφευρέτης να είναι φυσικό πρόσωπο. Το Γραφείο Διπλωμάτων Ευρεσιτεχνίας και Εμπορικών Σημάτων των ΗΠΑ (USPTO) έχει εκδώσει σχετικές οδηγίες που δηλώνουν ξεκάθαρα ότι, ενώ η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να βοηθήσει στην ανάπτυξη εφευρέσεων, μόνο άνθρωποι μπορούν να κατονομάζονται ως εφευρέτες στα διπλώματα ευρεσιτεχνίας των ΗΠΑ.

Η υπόθεση Thaler v. Vidal αφορούσε τον Stephen Thaler, ο οποίος προσπάθησε να καταθέσει αιτήσεις για διπλώματα ευρεσιτεχνίας και να τις αποδώσει σε  ένα σύστημα τεχνητής νοημοσύνης με την ονομασία DABUS (Device for the Autonomous Bootstrapping of Unified Sentience) με αυτή να πιστώνεται ως εφευρέτης. Το USPTO απέρριψε τις αιτήσεις του αυτές και το Federal Circuit επικύρωσε την απόφαση αυτή, επιβεβαιώνοντας ότι σύμφωνα με το Αμερικανικό δίκαιο, η ΤΝ δεν μπορεί να είναι εφευρέτης.

Η απόφαση του Federal Circuit στην υπόθεση Thaler v. Vidal έχει σημαντικές επιπτώσεις στη διασταύρωση της τεχνητής νοημοσύνης (AI) και του δικαίου των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας, ιδίως όσον αφορά την έννοια της εφευρετικότητας. Η απόφαση αυτή υπογραμμίζει τη νομική αρχή ότι, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία περί διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας των ΗΠΑ, ο εφευρέτης πρέπει να είναι φυσικό πρόσωπο, αποκλείοντας έτσι τα συστήματα – εργαλεία  Ai  από το να αναγνωρίζονται ως εφευρέτες στις αιτήσεις διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας.

Η απόφαση αυτή επηρεάζει άμεσα τον τρόπο με τον οποίο κατατίθενται διπλώματα ευρεσιτεχνίας που σχετίζονται με εφευρέσεις που δημιουργούνται από την τεχνητή νοημοσύνη και ανοίγει μια σειρά ζητημάτων που έχουν να κάνουν με  τον συνεχώς εξελισσόμενο ρόλο της Ai στην δημιουργική διαδικασία της καινοτομίας.

Κοιτώντας τις εξελίξεις σε παγκόσμιο επίπεδο

 

Η απόφαση του Αμερικάνικου δικαστηρίου ευθυγραμμίζεται επίσης με παρόμοιες αποφάσεις σε άλλες χώρες , όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, οι οποίες έχουν επίσης καταλήξει στο ίδιο  συμπέρασμα ότι η Ai δεν μπορεί να κατονομάζεται ως εφευρέτης σε αιτήσεις διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας.

Παρατηρούμε λοιπόν , όπως θα δούμε και ακολούθως σε μια απόφαση της Ε.Ε. μια ευρύτερη συναίνεση στο θέμα της εφευρετικότητας της ΤΝ,  όπως και τον παγκόσμιο χαρακτήρα της συζήτησης γύρω από την ΤΝ και το δίκαιο της πνευματικής ιδιοκτησίας.

Η απόφαση της Επιτροπής Προσφυγών του Ευρωπαϊκού Γραφείου Διπλωμάτων Ευρεσιτεχνίας (EPO) , σε αίτημα πάλι του Steven Thaler  , αποκρίθηκε ότι η τεχνητή νοημοσύνη (AI) δεν μπορεί να ονομαστεί ως εφευρέτης σε αιτήσεις για διπλώματα ευρεσιτεχνίας αντικατοπτρίζοντας την τρέχουσα νομική πραγματικότητα στο πλαίσιο της σύμβασης για το ευρωπαϊκό δίπλωμα ευρεσιτεχνίας (EPC).

Αυτή η απόφαση τόνισε ,για ακόμη μια φορά, την ανάγκη για έναν εφευρέτη να είναι φυσικό πρόσωπο, καταδεικνύοντας την αδυναμία των υπαρχόντων νομικών πλαισίων να προσαρμοστούν στις σύγχρονες τεχνολογικές εξελίξεις.

Η συζήτηση γύρω από την συνεισφορά της AI σε εφευρέσεις και καινοτομίες καθώς και της αναγνώρισή της στο πλαίσιο των ευρεσιτεχνιών αναδεικνύει την επείγουσα ανάγκη για ενημέρωση και ανανέωση των νομικών πλαισίων παγκοσμίως  προκειμένου αυτά  να αντικατοπτρίζουν τις σύγχρονες πρακτικές και να λαμβάνουν υπ’ όψιν τους τις τρέχουσες τεχνολογικές προόδους.

Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει μια σειρά αναγκαίων παρεμβάσεων όπως την ανάπτυξη μιας σειράς κανονιστικών προσεγγίσεων που θα αναγνωρίζουν τον ρόλο της AI στην εφευρετική δραστηριότητα, διασφαλίζοντας όμως ταυτόχρονα την προστασία των δικαιωμάτων των ανθρώπων αλλά και την αναγκαία στην σύγχρονη εποχή του ζητούμενου προώθησης της καινοτομίας.

Η περίπτωση του Thaler είναι ενδεικτική της ευρύτερης πρόκλησης που αντιμετωπίζουν τα νομικά συστήματα σε όλο τον κόσμο: πώς να ενσωματώσουν και να ρυθμίσουν την ταχύτατα εξέλιξη των τεχνολογιών AI με τρόπο που να υποστηρίζει την καινοτομία, διατηρώντας όμως παράλληλα τις θεμελιώδεις αρχές της δικαιοσύνης και της διαφάνειας.

Παρά ταύτα, οι ίδιες οι εφευρέσεις που σχετίζονται με την ΤΝ είναι κατοχυρώσιμες με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας σύμφωνα με το αμερικανικό δίκαιο περί διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας, εφόσον πληρούν τα συνήθη κριτήρια του μη προφανή, της χρησιμότητας και της επιλεξιμότητας για δίπλωμα ευρεσιτεχνίας.

Ai και η έννοια της σημαντικής συνεισφοράς

 

Το USPTO έχει παράσχει μερικά υποθετικά παραδείγματα τρόπων με τους οποίους θα μπορούσαν να λειτουργήσουν οι κατευθυντήριες γραμμές του. Για παράδειγμα, ένας εφευρέτης που απλώς ζητά από ένα chatbot τεχνητής νοημοσύνης να σχεδιάσει ένα κρίσιμο εξάρτημα για ένα αυτοκίνητο με τηλεχειρισμό δεν θα δικαιούται δίπλωμα ευρεσιτεχνίας για το αυτοκίνητο, επειδή δεν συνέβαλε αρκετά στην εφεύρεση του εξαρτήματος. Ήταν το AI βλέπετε  που έκανε την “δύσκολη δουλειά”, όχι ο άνθρωπος.

«Ένα φυσικό πρόσωπο που απλά εκθέτει κάποιο πρόβλημα σε ένα σύστημα τεχνητής νοημοσύνης μπορεί να μην είναι ο δικαιωματικός εφευρέτης» ανέφερε το USPTO.

Εδώ υπεισέρχεται η έννοια του prompting. Παρότι το παράδειγμα που θα παραθέσουμε δεν έχει να κάνει με ευρεσιτεχνία , αλλά με σύνθεση βίντεο μέσω του Sora της OpenAi , νομίζω ότι θα βοηθήσει για να γίνει καλύτερα κατονοητή ή έννοια της σημαντικής συνεισφοράς.

Ακολουθεί ένα prompting που δόθηκε στο Sora για να δημιουργήσει το ακόλουθο βίντεο και το αποτέλεσμα που προέκυψε από αυτό το  Prompt

” Historical footage of California during the gold rush.”

Ακολούθως παρατηρούμε ακόμα ένα βίντεο που παράχθηκε πάλι από το Sora με πολύ όμως πιο εκτεταμένο prompt

“The camera follows behind a white vintage SUV with a black roof rack as it speeds up a steep dirt road surrounded by pine trees on a steep mountain slope, dust kicks up from it’s tires, the sunlight shines on the SUV as it speeds along the dirt road, casting a warm glow over the scene. The dirt road curves gently into the distance, with no other cars or vehicles in sight. The trees on either side of the road are redwoods, with patches of greenery scattered throughout. The car is seen from the rear following the curve with ease, making it seem as if it is on a rugged drive through the rugged terrain. The dirt road itself is surrounded by steep hills and mountains, with a clear blue sky above with wispy clouds.”

Παρότι εδώ μιλάμε για σύνθεση βίντεο είναι προφανές ότι οι κατευθυντήριες γραμμές στο τελευταίο prompting συμφωνεί με δυο τουλάχιστον ζητούμενα για να θεωρηθεί μια συνεισφορά ως σημαντική.

1. Η εισαγωγή των δεδομένων κατάρτισης της ai όπως η συνάφεια και η διάταξη αυτών των δεδομένων να επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό τις εκροές της τεχνητής νοημοσύνης . Βλέπουμε ότι στο πρώτο βίντεο είχε μόνο ένα γενικό πλαίσιο δημιουργίας σε αντίθεση με το δεύτερο βίντεο.
2. Οι εννοιολογικές συνεισφορές που είναι η διαδικασία κατά την οποία οι άνθρωποι καθορίζουν λεπτομερώς και επακριβώς την πρόκληση ή τον σκοπό της Ai σε αφηρημένο επίπεδο. Αυτές οι συνεισφορές είναι ζωτικής σημασίας για την εφευρετικότητα και καθοδηγούν τόσο  την κατεύθυνση ΄όσο και τον στόχο μιας καινοτόμου προσπάθειας.

Ωστόσο, μια σημαντική συνεισφορά θα μπορούσε να φανεί από τον τρόπο που το άτομο κατασκευάζει την προτροπή ενόψει ενός συγκεκριμένου προβλήματος για να αποσπάσει μια συγκεκριμένη λύση από το σύστημα AI. Εάν ένας εφευρέτης μπορούσε να δείξει την εργασία που έκανε ώστε το chatbot AI να παράγει το συγκεκριμένο σχέδιο που επέτρεπε τη λειτουργία του αυτοκινήτου με τηλεχειρισμό, τότε αυτό θα μπορούσε να ανοίξει την πόρτα για μια πατέντα, σύμφωνα με το USPTO.

Οι εφευρέτες που επιδιώκουν να εξασφαλίσουν διπλώματα ευρεσιτεχνίας για δημιουργίες που ενισχύονται από τεχνητή νοημοσύνη (AI) μπορούν να ακολουθήσουν ορισμένες κατευθυντήριες γραμμές, όπως προτείνει το Αμερικανικό Γραφείο Διπλωμάτων Ευρεσιτεχνίας και Σημάτων (USPTO).

Καταρχάς, απαιτείται να καταδειχθεί ότι ο εφευρέτης έχει συνεισφέρει σημαντικά στην εφεύρεση, πέρα από την απλή χρήση ενός AI για την επίλυση ενός προβλήματος.

Για παράδειγμα, αν ένας εφευρέτης απευθύνεται σε ένα AI chatbot για να σχεδιάσει ένα κρίσιμο εξάρτημα για ένα αυτοκίνητο με τηλεχειρισμό, δεν θα είναι επιλέξιμος για ευρεσιτεχνία εάν η συνεισφορά του στην εφεύρεση περιορίζεται μόνο στην καταγραφή του αιτήματος προς το AI. Η λογική είναι ότι το AI είναι αυτό που εκτελεί την πλειονότητα της εφευρετικής διαδικασίας, και όχι ο άνθρωπος.

Αντιθέτως, εάν ο εφευρέτης μπορεί να αποδείξει ότι είχε μια ενεργή και σημαντική συμβολή στη διαμόρφωση της προτροπής που δόθηκε στο σύστημα AI, με τέτοιο τρόπο ώστε να επιλύσει ένα συγκεκριμένο πρόβλημα ή να παράξει μια συγκεκριμένη λύση, τότε η εφεύρεση μπορεί να θεωρηθεί ότι έχει τη δική του εφευρετική συνεισφορά. Αυτό σημαίνει ότι η παρέμβαση του εφευρέτη καθιστά δυνατή τη λειτουργία του αυτοκινήτου με τηλεχειρισμό, παρέχοντας ένα βάσιμο επιχείρημα για την απόκτηση ευρεσιτεχνίας.

Το USPTO τονίζει τη σημασία της ανθρώπινης συμβολής στην εφευρετική διαδικασία, ακόμη και όταν αυτή υποστηρίζεται από συστήματα AI. Η κατανόηση και η εφαρμογή αυτών των κατευθυντήριων γραμμών μπορεί να βοηθήσει τους εφευρέτες να προσαρμοστούν στην τρέχουσα νομική πλαίσιο και να εξασφαλίσουν την προστασία των εφευρέσεων τους.

 

Τεχνητή Νοημοσύνη και Ευρεσιτεχνίες. Τα συμπεράσματα μας

 

Καθώς φτάνουμε στο τέλος της συζήτησης για την τεχνητή νοημοσύνη (ΤΝ) και τις ευρεσιτεχνίες, είναι αδιαμφισβήτητο ότι η ΤΝ έχει αφήσει ανεξίτηλο σημάδι στον τομέα της καινοτομίας και της δημιουργικότητας.  Είναι πρόδηλο ότι οι αποφάσεις των δικαστηρίων σε ΗΠΑ, ΕΕ και ΗΒ  αναδεικνύουν μια σημαντική ανάγκη. Την ανάγκη για αναμόρφωση των υπαρχόντων νομοθετικών πλαισίων παγκοσμίως, ώστε να συμπεριλάβουν και να διαχειριστούν με αποτελεσματικότητα τις σύγχρονες τεχνολογικές προκλήσεις.

Η Ελλάδα, ως μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, βρίσκεται μπροστά σε ένα κομβικό σταυροδρόμι. Η πρόκληση της ενσωμάτωσης ενός ολοκληρωμένου κανονισμού για την τεχνητή νοημοσύνη στο εθνικό νομοθετικό πλαίσιο δεν είναι αμελητέα υπόθεση και δεν σηκώνει γραφειοκρατικές και χρονοβόρες προσεγγίσεις.

Αναντίλεκτα απαιτείται να κρατηθούν ισορροπίες μεταξύ της προώθησης της καινοτομίας και της διασφάλισης της πνευματικής ιδιοκτησίας, λαμβάνοντας υπόψη το μοναδικό κοινωνικοπολιτιστικό τοπίο και το τεχνολογικό οικοσύστημα της χώρας μας.

Για να επιτευχθεί αυτό, η χώρα μας πρέπει να προβεί σε πολύπλευρα βήματα.

• Πρώτον, να ενημερώσει και να εκπαιδεύσει τόσο τους νομοθέτες  όσο και το ευρύ κοινό σχετικά με τις δυνατότητες και τις προκλήσεις που θέτει η Ai στο σύγχρονο τοπίο.
• Δεύτερον, να διεξάγει συζητήσεις και να ανοίξει διάλογο με τους κύριους ενδιαφερόμενους, συμπεριλαμβανομένων επιστημόνων, επιχειρηματιών, εκπαιδευτικών και πολιτών, για το πώς η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να ωφελήσει την κοινωνία στο σύνολό της και όχι κάποιους λίγους. Ένας άλλος σημαντικός κίνδυνος που ελλοχεύει.
• Τρίτον, να διερευνήσει πώς άλλες χώρες και διεθνείς οργανισμοί αντιμετωπίζουν παρόμοιες νομικές προκλήσεις, για να διαμορφώσει μια προσέγγιση που να είναι αφενός καινοτόμα και αφετέρου συμβατή με τις διεθνείς πρακτικές.

Ενώ  προσπαθούμε τουλάχιστον να προσαρμοστούμε στις νέες τεχνολογικές πραγματικότητες, είναι απαραίτητο να διατηρήσουμε την κριτική μας σκέψη και να ανασύρουμε ένα ερώτημα που μέσα από το Εργαστήριο ΤΠΕ Ήρων , παρότι ένθερμοι θιασώτες των τεχνολογιών ΑΙ και των ΤΠΕ , θέτουμε συνεχώς.

Πώς μπορούμε να διασφαλίσουμε ότι η τεχνολογική πρόοδος μέσω της Ai μπορεί να ωφελεί  την κοινωνία χωρίς να υπονομεύει τα θεμελιώδη δικαιώματα και αξίες μας;

Η χώρα μας , με την πλούσια ιστορία της στην καινοτομία και τη δημιουργικότητα, έχει την ευκαιρία , γιατί όχι εξάλλου , να ηγηθεί στην αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων, χαράζοντας τον δρόμο για μια νέα εποχή. Της εποχής της Τεχνητής Νοημοσύνης που ήδη έχει φτάσει και σίγουρα θα μετασχηματίσει κάθε τομέα της ανθρώπινης δραστηριότητας είτε με την δική μας συμμετοχή είτε χωρίς αυτήν.

Για το Εργαστήριο ΤΠΕ Ήρων

Θανάσης Δαβαλάς