ChatGPT 4 και ιστορική έρευνα
Εργασία της Μαίρης Τσιόγκα ( συνεργάτης του Εργαστηρίου ΤΠΕ Ήρων )
Επιβλέπων Καθηγητής: Δαβαλάς Αθανάσιος
Η παρουσία εργασία με τίτλο “ ChatGPT 4 και ιστορική έρευνα” γράφτηκε στα πλαίσια του προγράμματος ” Chat GPT Power User ” που συνδιοργανώνουν το Πανεπιστήμιο Αιγαίου και το Εργαστήριο ΤΠΕ Ήρων.
ChatGPT 4 και ιστορική έρευνα
Πώς το ChatGPT-4 μπορεί να βοηθήσει στην κατανόηση και ανάλυση ιστορικών γεγονότων.
Η Τεχνητή Νοημοσύνη είναι η δυνατότητα που έχουν οι μηχανές να αναπαράγουν χαρακτηριστικά των ανθρώπων, όπως για παράδειγμα είναι η μάθηση και η δημιουργικότητα. Ένα εργαλείο Τεχνητής Νοημοσύνης είναι το ChatGPT-4, το οποίο είναι ένα προηγμένο μοντέλο και ανήκει στην οικογένεια των γλωσσικών μοντέλων GPT(Generative Pre-trained Transformer). Το μοντέλο αυτό αναπτύχθηκε από την εταιρία της OpenAI και παρουσιάστηκε στο κοινό τον Μάρτιο του 2023, ενώ έχει ενημερωθεί μέχρι τον Απρίλη του 2023.
Πλέον είναι ένα από τα πιο εξελιγμένα μοντέλα με εξαιρετικά χαρακτηριστικά και με ραγδαίες ταχύτητες ανάπτυξης σε σχέση με τις προγενέστερες εκδόσεις του,GPT-3, GPT-3.5. Το ChatGPT-4 εστιάζει στην επεξεργασία της φυσικής γλώσσας(Natural Language Processing-NLP). Το NLP είναι η ικανότητα που έχει το υπολογιστικό σύστημα να αντιλαμβάνεται και να αλληλεπιδρά με την ανθρώπινη γλώσσα.
Έτσι το μοντέλο αυτό έχει εκπαιδευτεί σε ένα τεράστιο φάσμα κειμένων και διαθέτει την ικανότητα να αναλύει και να δημιουργεί κείμενα σε διάφορα θέματα όπως είναι οι ανθρωπιστικές επιστήμες. Επίσης, είναι σε θέση να επεξεργάζεται κείμενα, να δημιουργεί περιεχόμενα, εκτεταμένες συνομιλίες, να κάνει αναλύσεις εγγράφων, να δημιουργεί φωτογραφίες κτλ.
Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, το προηγμένο εργαλείο της OpenAI μπορεί να προσφέρει σημαντική βοήθεια σε πολλούς τομείς. Η κατανόηση και η ανάλυση των ιστορικών γεγονότων είναι ένας τέτοιος πολυσύνθετος τομέας, όπου τα δρώμενα, οι πολιτικές-κοινωνικές εξελίξεις και τα πρόσωπα που έδρασαν την εκάστοτε περίοδο, χρειάζονται μια σύνδεση μεταξύ τους. Σε αυτό το πλαίσιο, το ChatGPT-4 έχει την δυνατότητα να αντιμετωπίσει αυτή την δυσκολία με την βοήθεια της Τεχνητής Νοημοσύνης.
Αρχικά, μπορεί να δημιουργήσει ενδιαφέρουσες ιστορικές αφηγήσεις συνδυάζοντας ιστορικά γεγονότα, πρόσωπα και καταστάσεις με ιδιαίτερη και δημιουργική μορφή. Επίσης, είναι σε θέση να αναλύσει τις διάφορες και πολύπλοκες κοινωνικές εξελίξεις, ώστε να παρουσιάσει και να αναδείξει τον τρόπο με τον οποίο αυτές συνδέονται μεταξύ τους αλλά και τους ποικίλους παράγοντες οι οποίοι επηρέασαν την ροή των γεγονότων.
Το GPT-4 έχει το προνόμιο να αντλεί πληροφορίες από διάφορες πηγές, καθώς είναι σε θέση να κατανοεί τα πολιτικά δρώμενα και να προσφέρει μια ορθά ολοκληρωμένη άποψη. Για παράδειγμα, αν θελήσουμε να εξετάσουμε το ιστορικό γεγονός όπως είναι ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος, το GPT-4 μπορεί να αντλήσει πληροφορίες από πληθώρα πηγών, να αναγνωρίσει τους κύριους λόγους που επηρέασαν την εξέλιξή του. Όπως επίσης να προσφέρει μια ολοκληρωμένη θέση σχετικά με τις επιπτώσεις που είχε αλλά και την εξέλιξη της πορείας όλων των χωρών που συμμετείχαν στον πόλεμο.
Ωστόσο, θα πρέπει να υπάρξει μια αξιολόγηση των δυνατοτήτων του, η οποία θα πρέπει να βασιστεί σε μια μεθοδολογία που θα συνδυάζει τα τεχνικά κριτήρια και την πρακτική εφαρμογή, προκειμένου να αποδειχθεί η ικανότητα του να αναλύει ιστορικά γεγονότα. Η διαδικασία αξιολόγησης πρέπει να είναι σωστά σχεδιασμένη, που σημαίνει πως είναι αναγκαίο να εξετάζεται η ακρίβεια και η ταχύτητα του. Στο πλαίσιο αυτό, είναι απαραίτητος ο έλεγχος για την ορθότητα των απαντήσεων και κατά πόσο γίνονται κατανοητές οι πληροφορίες που δίνει.
Επίσης, με τα πρακτικά παραδείγματα μπορεί να ελεγχθεί και ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζει τα διάφορα θέματα της ιστορίας. Έτσι, υπάρχει η ευχέρεια να εξασφαλίσουμε ότι η αξιολόγηση θα είναι ολοκληρωμένη, παρέχοντας ουσιαστική εικόνα για τις δυνατότητες του GPT-4.
Οι ακαδημαϊκές πηγές είναι μια στοιχειώδης αρχή μιας επιστημονικής μελέτης και έρευνας, με τον οποίο μπορεί να υποστηριχθεί η μεθοδολογία, αφού οι αλγόριθμοι και οι τεχνολογίες AI έχουν την ικανότητα να αναλύσουν μεγάλες ποσότητες δεδομένων και να
ανακαλύψουν πρότυπα και συσχετίσεις που είναι δύσκολο για του ανθρώπους να τις εντοπίσουν. Άρα, κάτι τέτοιο μπορεί να βοηθήσει τους ιστορικούς να αποκτήσουν νέες γνώσεις και να ανακαλύψουν νέες πληροφορίες για το παρελθόν. Το Πανεπιστήμιο «Queen Mary» το 2018 ηγήθηκε για πρώτη φορά ένα ερευνητικό πρόγραμμα το «Living with Machines».
Αυτό το 5ετές επιστημονικό ερευνητικό πρόγραμμα επινόησε νέες μεθόδους που θα φέρουν επανάσταση στον τρόπο που αναλύονται οι ιστορικές πηγές και θα παρέχουν ουσιαστικής σημασίας πληροφορίες, οι οποίες λαμβάνουν χώρα ως απάντηση στην σημερινή ψηφιακή βιομηχανική επανάσταση. Το σημείο που εστίασαν είναι η περίοδος μετά την πρώτη Βιομηχανική Επανάσταση και οι αλλαγές που επήλθαν με την ανάπτυξη της τεχνολογίας κατά την περίοδο 1780-1918. (– Queen Mary University of London (qmul.ac.uk)).
Εν συνεχεία, θα πρέπει να εξετάζονται οι μελέτες που αξιολογούν τις επιδόσεις της Τεχνητής Νοημοσύνης και πιο συγκεκριμένα του GPT-4 στην ιστορική ανάλυση. Για παράδειγμα η έρευνα “Assessing the Impact of AI Models on Historical Understanding” του καθηγητή κ.Παπαδόπουλου έχει ως στόχο την αξιολόγηση των επιδόσεων του εξελιγμένου μοντέλου της OpenAI στην ιστορική ανάλυση, εξετάζοντας πως αυτό επηρεάζει την κατανόηση ιστορικών περιόδων και γεγονότων.
Έπειτα, υλοποιείται η δημιουργία συγκεκριμένων σεναρίων και παρουσιάζονται στο GPT-4. Αξιολογείται πως η AI αντιμετωπίζει τα ερωτήματα και τα σχετικά σενάρια αλλά και την ποιότητά τους. Τέλος, οι απαντήσεις που δίνει, κρίνονται με βάση την ακρίβεια σε σύγκριση με τα ιστορικά γεγονότα που έχουν συμβεί και με αυτόν τον τρόπο ελέγχεται κατά πόσο είναι ικανό να προσφέρει πληροφορίες που να κάνουν την γνώση της ιστορίας πιο κατανοητή.
Ένας άλλος τομέας που έχει ενδιαφέρον να δούμε, είναι η δυνατότητα του εξελιγμένου μοντέλου να κατανοεί και να παράγει την φυσική γλώσσα. Με αυτόν τον τρόπο δίνει την ευκαιρία να εξεταστούν οι διάφορες ιστορικοί περίοδοι, αφού διαθέτει ισχυρές δυνατότητες, προκειμένου να γίνει κατανοητή η ερμηνεία των ιστορικών συμβάντων. Ας δούμε ένα παράδειγμα.
Έστω εάν ένας ιστορικός θέλει να μελετήσει μια χρονική περίοδο πχ της Αρχαίας Ελλάδας, κάνοντας ερωτήσεις σχετικά με τις στρατιωτικές συγκρούσεις των πόλεων μεταξύ τους ή την πολιτική δομή που είχε κάθε πόλη-κράτος, τότε μπορεί να αναδείξει στοιχεία που διαμορφώνουν την αντίληψη που έχουμε για εκείνη την περίοδο.
Με τα κατάλληλα ερωτήματα όπως είναι «Ποιες ήταν οι βασικότερες δομές στην Αθήνα την περίοδο των αρχαίων Ελληνικών πόλεων» ή «Πως επηρεάστηκε η εξέλιξη της αρχαία Ελληνικής κοινωνίας ο πολιτισμός της Σπάρτης ή της Αθήνας», το GPT-4 θα μπορέσει να ανταπεξέλθει και να ενδυναμώσει μια έρευνα. Επιπροσθέτως, έχει την δυνατότητα να αναλύσει διάφορα θέματα τα οποία είναι σχετικά μεταξύ τους αλλά σε διαφορετική χρονική περίοδο και να τα συνδέσει, προκειμένου να ενισχύσει την συνολική κατανόηση.
Συνεπώς, ο κάθε ερευνητής θα είναι σε θέση να αναλύσει τα δεδομένα που θα λάβει, ώστε να προχωρήσει και να εμβαθύνει στο έργο του και να κατανοήσει εκείνη την χρονική περίοδο την οποία μελετά.
Κάνοντας μελέτες με την βοήθεια του πιο τεχνολογικά εξελιγμένου και αναπτυσσόμενου βοηθού, το επόμενο βήμα είναι η ανάλυση των αποτελεσμάτων που θα εξάγει. Η προσέγγισή τους θα πρέπει να γίνεται σφαιρικά και σε σύγκριση με την κριτική αξιολόγηση και τις άλλες μεθόδους έρευνας που υπάρχουν. Τα αποτελέσματα πρέπει να είναι ακριβή και έγκυρα.
Στην όλη εξέλιξη της διαδικασίας ένα ακόμα σημαντικό στοιχείο είναι η πληρότητα των απαντήσεων που δίνει η Τεχνητή Νοημοσύνη και η συνοχή των δεδομένων που εξάγει στον χρήστη. Όπως επίσης, οι τυχόν αποκλίσεις από την κανονική ροή των ιστορικών γεγονότων θα πρέπει να εξηγούνται αναλυτικά και με τεκμηριωμένες απαντήσεις.
Σημαντικό ωστόσο είναι η σύγκριση των αποτελεσμάτων με βάση είτε αρχικές πηγές, είτε επιστημονικές δημοσιεύσεις που υπάρχουν σε επιστημονικά περιοδικά και έχουν υλοποιήσει ερευνητές. Στόχος αυτής της διαδικασίας είναι η διασταύρωση, η εκτίμηση για την ακρίβεια και το βάθος κατανόησης των αποτελεσμάτων. Με αυτή την διεξοδική αξιολόγηση και σύγκριση, έγκυρων δηλαδή ερευνών, ενισχύεται η πιστότητα και η αξιοπιστία των αποτελεσμάτων του GPT-4.
ChatGPT 4 και ιστορική έρευνα. Συμπεράσματα
Συνοψίζοντας λοιπόν τις παραπάνω πληροφορίες, μπορούμε να διαπιστώσουμε πως η τεχνολογία της Τεχνητής Νοημοσύνης μέσα από το εργαλείο της OpenAI έχει την δυναμική να προσφέρει πολλά θετικά στοιχεία στην επιστήμη της κατανόησης και ανάλυσης των ιστορικών γεγονότων. Το ότι μπορεί και δημιουργεί φυσική γλώσσα, επιτρέπει στους επιστήμονες να εξετάσουν και να αναλύσουν διάφορες ιστορικές περιόδους, αφού μπορεί και έχει πρόσβαση σε χιλιάδες πληροφορίες που μπορεί να τους παρέχει. Το GPT-4 είναι ένα πολλά υποσχόμενο εργαλείο σε αυτόν τον τομέα, δίνοντας ιδιαίτερη σημασία στην σωστή μεθοδολογία και στον συνδυασμό τεχνικών κριτηρίων με πρακτική εφαρμογή.
Μολονότι, το μοντέλο που υπάρχει αυτή την στιγμή είναι αρκετά εξελιγμένο με πρόσβαση σε εκατομμύρια πληροφορίες, ωστόσο χρειάζεται περισσότερη εκπαίδευση στον συγκεκριμένο τομέα, με σκοπό την εξειδίκευση του σε συγκεκριμένα θέματα. Η ενίσχυσή της δυνατότητας επικύρωσης στις ποικίλες πληροφορίες είναι κάτι που επίσης θα βοηθήσει, ώστε να μειωθούν οι περιπτώσεις ανακρίβειας ή και παρανοήσεων που μπορεί να δημιουργήσει.
Επίσης, η εφαρμογή ορισμένων τεχνικών είναι κάτι το οποίο θα επιτρέψει την ενσωμάτωση αξιόπιστων ιστορικών πηγών, θα δώσει την ευκαιρία να βελτιωθούν οι απαντήσεις που εξάγει. Ένα άλλο πεδίο βελτίωσης που θα μπορούσε να υλοποιηθεί είναι η ποικιλία των ιστορικών κατηγοριών και ευρύτερων πηγών και να μην εστιάζει μόνο σε γνωστά δρώμενα που εξελίχθηκαν στις πιο δημοφιλείς περιόδους. Εν κατακλείδι, η συνεχόμενη βελτίωση του GPT-4, θα βοηθήσει αρκετά τους επιστήμονες αλλά απαιτεί συνεχή συνεργασία με τους ιστορικούς και άλλους ειδικούς του χώρου, ώσπου να γίνει το απόλυτο εργαλείο αιχμής σε αυτό το επιστημονικό πεδίο.